برای ترخیص کالا از گمرک باید مراحل و فرایندهای اداری که توسط سازمان گمرکی تعریف شده طی شود و پس از طی این مراحل است که امکان ترخیص کالای شما از گمرک وجود خواهد داشت. هر کشوری قوانین و مقررات مربوط به خود را برای ترخیص کالا دارد . لازم به ذکر است که ترخیص قانونی کالا فقط از طریق گمرک امکان پذیر است و هیچ ارگان یا سازمان دیگری قادر به ترخیص کالا از گمرک نیست. شرکت های بازرگانی نیز تسهیل گر انجام کارهای شما در فرایندهای اداری هستند و به عنوان نماینده شما در زمینه واردات کالا در گمرک فعالیت می نمایند.
برای ترخیص کالا فرد، شرکت یا نماینده آنها باید به همراه مدارک مورد نظر در گمرک حضور داشته باشد و به ارایه مستندات بپردازد. این اسناد و مدارک باید به صورت فیزیکی و الکترونیکی در اختیار سازمان گمرکی کشور قرار گیرد. مدارکی که به صورت الکترونیکی به گمرک تحویل داده می شود معمولا از قبل در شبکه ثبت شده اند اما برای ارایه مدارک قیزیکی باید انها را همراه داشته باشید.
با توجه به پیچیدگی قوانین گمرکی اغلب افراد ترجیح می دهند تا از خدمات شرکت های بازرگانی یا ترخیص کار استفاده نمایند تا فرایند ترخیص کالا هرچه سریع تر به انجام رسد. استفاده از شرکت های خدمات بازرگانی و ترخیص کار موجب کاهش اتلاف وقت و کاهش هزینه های ترخیص کالا می شود.
قبل از معرفی اسناد لازم برای ترخیص کالا از گمرک بهتر است به صورت خلاصه مراحل ترخیص کالا از گمرک را بررسی نماییم.
مراحل ترخیص کالا از گمرک
- تکمبل اسناد ضروری برای ورود کالا به کشور
- ورود اطلاعات مربوط به کالا و شخص یا شرکت وارد کنده از طریق سیستم
- پرینت اظهارنامه
- دریافت کوتاژ و تعیین مسیر
- مسیر سبز: صندوق
- مسیر زرد: بررسی اسناد توسط کارشناس و اخذ مجوزهای لازم
- مسیر قرمز: ارزیابی و اخذ مجوزهای لازم و بررسی اسناد توسط کارشناس
- ارزیابی کالا توسط کارشناس گمرک
- دریافت مجوزهای لازم
- تسویه حساب کرایه حمل خطوط خارجی و سرویس های خدمات دهنده حمل و نقل بین المللی
- مراجعه به صندوق و تسویه حساب
- خروج کالا
تمامی این مراحل باید به ترتیب انجام شده تا کالای مورد نظر از گمرک ترخیص شود.
چرا باید کالاها را از طریق گمرک ترخیص کنیم؟
تمامی کشورها برای صادرات و واردات دارای قوانینی هستند که این قوانین باید توسط فرد وارد کننده یا صادر کننده مورد پذیرش قرار گیرد. قاچاق کالا در تمامی کشورها جرم محسوب می شود و فرد قاچاق کننده باید جریمه های بسیار سنگینی پرداخت نماید. پدیده قاچاق کالا باعث تاثیرات مخربی در بخش تولید و سرمایه گذاری و اشتغال است به همین دلیل دستگاه های اجرایی به مبارزه با این پدیده خواهند پرداخت.
در صورتی که فرد یا شرکتی اقدام به واردات یا صادرات کالایی به صورت قاچاق از کشور نماید، مورد تعقیب کیفری قرار خواهد گرفت.همچنین چنانچه کسی شروع به جرم قاچاق کند، اما به علت موانعی که خارج از اراده اوست قصد مجرمانه‌اش محقق نشود و جرم قاچاق واقع نگردد قابل مجازات است.
مجازات نقدی قاچاق
با توجه به ماده ۱۸ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، هر شخص، شرکت یا سازمانی که مرتکب قاچاق کالا و ارز و حمل و یا نگهداری آن شود، علاوه بر ضبط کالا یا ارز، به جریمه‌های نقدی زیر محکوم می‌شود:
- در صورتی که کالا جزو کالاهای مجاز باشد: جریمه نقدی یک تا دو برابر ارزش کالا
- در صورتی که کالا جزو کالاهای مجاز مشروط باشد: جریمه نقدی معادل یک تا سه برابر ارزش کالا
- در صورتی که کالا جزو کالاهای یارانه‌ای باشد: جریمه نقدی معادل دو تا چهار برابر ارزش کالا
اسناد ضروری برای ترخیص کالا از گمرک
همان طور که ذکر شد برای ترخیص کالا باید اسناد و مدارک لازم را به همراه داشته باشید تا امکان ترخیص کالا از گمرک وجود داشته باشد. اسناد ضروری برای این کار عبارتند از :
- اظهارنامه واردات قطعی
- کپی کارت بازرگانی شخص یا ترخیص کار
- قبض انبار
- بارنامه کالا
- ترخیصیه
- گواهی مبدأ
- فاکتور یا سیاهه خرید
- اعلامیه تأمین ارز یا نامه برات
- پروفورما (پیش فاکتور)
- مجوز ثبت سفارش
- لیست عدل بندی
- بیمه نامه گمرکی
- پروانه بهره برداری (بسته به نوع کالا برای شرکت‌های تولیدی)
- کاتالوگ و بروشور (بسته به نوع کالا)
- مجوزهای قانونی جهت ترخیص کالا از قبیل گواهی بهداشت، استاندارد، انرژی اتمی غیره (بسته به نوع کالا)
- وکالت نامه رسمی، کارت حق عمل کاری (بسته به نوع کالا)
- پروانه صادراتی (در صورتی که واردات در مقابل صادرات انجام شود)
هزینه ترخیص کالا از گمرک
هزینه های ترخیص کالا به نوع کالا بستگی دارد و بسته به ارزش و اندازه هزینه های ترخیص کالا نیز متفاوت خواهد بود.هزینه ترخیص از گمرک شامل هزینه های انبارداری، باربری، تخلیه، آزمایشگاه، بارگیری، کارشناسی، بدرقه کالا و... است که صاحب و یا نماینده کالا وظیفه پرداخت آن را دارد. هزینه کلی امور گمرکی 5 درصد از ارزش کالا است که به محض ورود کالا از گمرک دریافت می‌شود و دیگر هزینه‌ای که بر روی همین 5 درصد است، سود بازرگانی و نگهداری از کانتینرها است. گمرک این هزینه را دریافت می‌کند تا از کالاها نگهداری کرده و در زمان آزادسازی بدون مشکل آن را به شما تحویل بدهد. در نظر داشته باشید که هزینه صادرات و واردات با یکدیگر متفاوت است و نمی‌توان هزینه‌های این دو را با یکدیگر مقایسه کرد.